Małżeństwo stanowi idealne podwaliny do stworzenia rodziny. Zadania rodziny wydają się być proste, chociaż w rzeczywistości niektórym parą stwarzają wiele trudności. Należy pamiętać, iż członkom rodziny należy stworzyć klimat miłości oraz bezpieczeństwa – klimat, który będzie pobudzał do rozwoju a nie stagnacji. Proste zadania, nie znaczą banalnie łatwe, jak już wspomniano wiele małżeństw ma problem z ich realizacją. Wpływ na klimat rodzinny a nawet budowanie rodziny dzień po dniu ma niewątpliwie dojrzałość osób jej tworzących – małżonków. Nasuwa się pytanie: kiedy więc w sposób odpowiedzialny i poważny człowiek może podejść do faktu podjęcia decyzji o małżeństwie czy rodzinie? Odpowiedź wydaje się być logiczna i prosta: wtedy, kiedy człowiek osiągnął pewną dojrzałość. Odpowiedź kryje w sobie mnóstwo wieloznaczności – bo czym jest owa dojrzałość?
Rodzaje dojrzałości małżeńskiej
Dojrzałość do małżeństwa ma wiele różnych znaczeń. Jedną z pierwszych, która zostanie opisana jest dojrzałość fizyczna. Dojrzałość fizyczna jest zdolnością, zdatnością organizmu do podejmowania zadań związanych z małżeństwem. Następna dojrzałość to dojrzałość seksualna – związana jest ona z dojrzałością fizyczną i przejawia się jako zdolność do współżycia seksualnego oraz związana jest ze sferą prokreacyjną, wydaniem potomstwa na świat. Kolejnym bardzo ważnym aspektem jest aspekt prawny, który wiąże się z osiągnięciem pewnego wieku, dzięki któremu prawo pozwala na zawarcie związku małżeńskiego, bądź uzyskanie zgody sądu na przyśpieszenie tego terminu. Bardzo ważną dojrzałością jest ta ekonomiczna, która związana jest z osiągnięciem samodzielności finansowej, uzyskaniem pracy zarobkowej czy możliwości mieszkalnych.
Według psychologów nie wszystkie rodzaje dojrzałości osiągane są w tym samym czasie, równocześnie. Młody, rozwijający się człowiek dość szybko wykazuje dojrzałość seksualną, lecz nie jest ona współmierna z dojrzałością prawną czy ekonomiczną. Idealną chwilę na zawarcie małżeństwa człowiek osiąga wówczas, kiedy wszystkie sfery dojrzałości są osiągnięte. Ówcześnie jest to bardzo wyidealizowana dojrzałość do małżeństwa – praktycznie nie zawsze możliwa.
Dojrzałość psychiczna do małżeństwa
Bardzo ważną rolę w dojrzałości do małżeństwa stanowi dojrzałość psychiczna. Małżeństwo spostrzegane jest przez społeczeństwo jako związek bardzo trwały, dlatego też nie może on być stworzony przez osoby niedojrzałe, dzieci. O dojrzałości do zawarcia związku małżeńskiego nie powinna decydować jedynie fizyczność, lecz przede wszystkim i w głównej mierze sfera psychiczna. Dojrzałości psychicznej nie da się ustalić prawnie, poddać regułom czy zmierzyć, należy poddać ją własnej samoocenie. Niektórzy badacze twierdzą, iż jest ona związana z wiekiem człowieka, lecz jej nie determinuje w sposób jednoznaczny. Każdy z nas pewnie zna ludzi młodych wiekiem, lecz dojrzałych psychicznie do podjęcia odpowiedzialności za drugą osobę i odwrotnie, ludzi dorosłych, lecz nieporadnych.
Empatia a dojrzałość psychiczna
Dojrzałość psychiczna w gotowości małżeńskiej jest bardzo ważną kwestią i mocno oddziaływującą w późniejszym małżeństwie. Aby dany związek małżeński był szczęśliwy, zgodny, wierny, ludzie, którzy go tworzą muszą potrafić wyczuwać potrzeby i oczekiwania współmałżonka. Nie chodzi tu tylko o te potrzeby zewnętrzne np. fizyczne potrzeby, lecz przede wszystkim potrzeby sfery emocjonalnej, psychicznej. Empatia, czyli współodczuwanie z drugą osobą powinna już się pojawić w okresie dojrzewania. Niestety nie zawsze dochodzi do jej uaktywnienia a wiele osób pozostaje na swoim egocentryzmie, oceniając i analizując wszystko jedynie z punktu widzenia własnych przyjemności. Ważne podkreślenia jest, że posiadanie umiejętności empatii jest warunkiem koniecznym, chodź jeszcze niewystarczającym, do zawarcia odpowiedzialnego małżeństwa. Jak już wspomniano, już w okresie dojrzewania człowiek powinien współczuć i wczuwać się w sytuację innych, lecz zwykle jeszcze nie potrafi podejmować odpowiedzialności za drugą osobę, działać dla jej dobra. Pełna umiejętność bycia z drugą osobą, przeżywania z nią, bycia odpowiedzialnym za nią oraz pełnienia dobra dla niej czyni dopiero osobę w pełni dojrzałą. Dopiero osiągniecie wszystkich etapów dojrzałości daje możliwość stworzenia pięknego i zgodnego małżeństwa.
Dojrzałość w małżeństwie
Współcześnie małżeństwa zawierane są z chęci woli a nie przymusu – z „miłości”, a jednak okazują się bardzo często nietrwałe. Psycholodzy twierdzą, iż dzieje się tak dlatego, że sami narzeczeni, którzy mówią o swojej miłości, sami nie zdają sobie sprawy ze swoich słów, nie wiedzą na ile są dojrzali oraz na ile dojrzała jest ich miłość. Dlatego też przed podjęciem decyzji o małżeństwie należy zadać sobie wzajemnie pytanie: czym dla mnie jest miłość? czy moja zdolność do miłości jest na tyle dojrzała, by mogła stanowić podwaliny trwałego związku?
Krzysiu mający 4 lata bardzo dobrze mówi, lecz niestety za mało, żeby uczęszczać do szkoły. Krzyś jest bardzo serdecznym chłopcem i darzy sympatią swoją koleżankę, lecz to za mało na podejmowanie poważnych decyzji. Krzysiu musi wyzbyć się egocentryzmu, osiągnąć pewien wiek, musi nie tylko chcieć przebywać z pewną, wybraną osobą, musi potrafić i chcieć wczuwać się w jej potrzeby, być za nią odpowiedzialnym i dawać jej wsparcie w złych i dobrych chwilach, nie licząc na to, że ktoś inny go wyręczy. Krzysiu, gdy osiągnie ten pułap jest dojrzały do małżeństwa, stworzenia rodziny, dalszego rozwoju.
